Page 218 - Stratejik Plan (2011 - 2014)
P. 218
Nisan 1920'de, Ankara'ya karşı Düzce ayaklanıcılarının
harekete geçtiğini telgraf ile öğrendi. Bir hata yaparak, Bolu
Dağı'nda Düzceliler ile görüşmeye gitti. Bu nedenle asilerce göz
altına alında. TBMM'nin açık ve gizli görüşmelerinde, esir
edilişine kadar cereyan eden olaylar, onun kaleminden
çıkmıştır. Düzceli Sefer, Abdülvahhab, Koç ve Maan Ali Beyleri
yakından tanıdığı için, Sefer Bey'in konağında bekletildi. 27
Mayıs 1920'ye kadar tutukluluk hali devam etti. Çerkes Edhem
tarafından kurtarıldı.
Ankara, Mutasarrıflığına son verdi ve başka yere atadı.
Tabii, ayaklanma devam ettiği müddetçe, İstanbul da boş
durmadı. Sivas'da iken adından bahsedilen ve M. Kemal
Paşa'nın yakını biri tarafından kefil olunan Osman Nuri Bey,
mutasarrıf olarak gönderildi. Osman Nuri, ilk iş olarak M.
Kemalcileri yeren hatta bolşevik olduğunu bile ileri süren
ithamlarla dolu mektupları, Bolu ve kazalarında dağıttırdı. Bu
mutasarrıf bir ara cebhede de bulunmuş, Düzce grubu ve Binb.
Hayri Bey'in "Hilafet Ordusu"nu teftiş etmişti. Osman Nuri Bey,
Kuvay-ı Milliye hareketinin başarı ile sona ermesi üzerine,
hayatını kurtarmak için, İstanbul'a kaçmıştır. Cumhuriyetin ilanı
sırasında, 150'lilikler listesine alınmıştır. Halil Bey, Nazım Bey'in
kısa vekaletinden sonra Bolu'ya geldi. İkinci Düzce Ayaklanması
bu mutasarrıf zamanında meydana geldi.
Halil Bey, kendisi tarafından kaleme alınan hatıratında Bolu
Sancağındaki teftişleri, asker - yönetici ilişkilerini ve ahalinin ne
suretle kazanılacağını, en ayrıntılarına kadar anlatmaktadır. O
da, 1921 yılı içinde, bir yıl hizmet gördükten sonra Bolu'dan
ayrıldı. Fahreddin Bey, 1921 - 1923'de Bolu mutasarrıfıdır. Bolu
için büyük kazanç olan mutasarrıf, cephelerde ki vaziyeti
yakından takip etmiş, kendisine ulaşan haberleri, zamanında

